Nenda kwa yaliyomo

Ugonjwa wa chembeuzi 11

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
(Elekezwa kutoka Ugonjwa wa kufuta wa 11p)
Ugonjwa wa chembeuzi 11
Mwainisho na taarifa za nje
Kundi MaalumuJenetiki za kimatibabu
DaliliUvimbe wa Wilms, kutokuwepo kwa sehemu yenye rangi ya jicho, korodani ambazo hazijashuka, ulemavu wa akili[1]
Muda wa kawaida wa kuanza kwakeUpo wakati wa kuzaliwa[1]
VisababishiUfutaji wa kijenetiki kutoka kwa mkono mfupi wa kromosomu 11[1]
Njia ya kuitambua hali hiiInashukiwa kulingana na mtihani, imethibitishwa na uchunguzi wa kromosomu (karyotyping)[2]
Utambuzi tofautiUgonjwa wa Drash, Ugonjwa wa Frasier, Ugonjwa wa Potocki-Shaffer[2]
MatibabuUnatambuliwa kwa dalili[2]
Utabiri wa kutokea kwakeKupunguza muda wa kuishi[3]
Idadi ya utokeaji wake1 kati ya 750,000[1]

Ugonjwa wa chembeuzi 11 ambao hapo awali ulijulikana kama ugonjwa wa WAGR, ni ugonjwa wa kijeni ambapo watu wako katika hatari ya kupata uvimbe wa ilms (aina ya saratani ya figo), kutokuwepo kwa sehemu yenye rangi katika jicho, kasoro za mfumo wa mkojo kama vile korodani moja au zote mbili kutoshuka kwenye mfuko wa korodani (scrotum) na kudumaa kiakili.[1]

Dalili zake nyingine zinaweza kujumuisha hali ya macho kuathiriwa na mwanga, mtoto wa jicho, kunenepa sana utotoni, kongosho na kushindwa kwa figo.[1] Ulemavu wa kiakili kwa ujumla uko katika anuwai ya kiwango cha chini hadi wastani.[2]

Sababu zake ni kufutwa kwa nyenzo za urithi kwenye mkono mfupi wa kromosomu 11.[1] Matukio yake mengi hutokea yenyewe wakati wa ukuaji wa mapema, ingawa mara chache sana yanaweza kurithiwa kutoka kwa mzazi.[1] Kinachokosekana ni kikundi cha jeni, pamoja na PAX6 na WT1, ambazo hukaa karibu na kila moja.[1] Ikiwa jeni ya BDNF pia inahusika, basi unene hutokea.[1] Utambuzi wake kwa ujumla hushukiwa kulingana na uchunguzi wakati wa kuzaliwa na kuthibitishwa na karyotyping.[2]

Matibabu yake yanategemea dalili.[2] Uvimbe wa Wilms kwa ujumla hutibiwa kwa upasuaji na tibakemikali, ulemavu wa akili unaweza kusaidiwa na elimu maalumu, na matatizo ya figo yanaweza kudhibitiwa kwa vizuizi vya ACE au upandikizaji wa figo.[2] Inaaminika kuwa muda wa kuishi umepunguzwa, lakini haijulikani kwa kiasi gani.[3]

Ugonjwa wa WAGR huathiri kati ya 1 kati ya 500,000 hadi 1 katika watu milioni moja.[1] Wanaume huathiriwa mara nyingi zaidi kuliko wanawake.[2] Hali hiyo ilielezewa kwa mara ya kwanza na Miller mwaka wa 1964.[4][5] Ukosefu wa maumbile unaohusishwa nao uligunduliwa mnamo mwaka wa 1978 na Riccardi.[3]

Marejeleo

[hariri | hariri chanzo]
  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 "WAGR syndrome: MedlinePlus Genetics". medlineplus.gov (kwa Kiingereza). Genetics Home Reference. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 11 Desemba 2020. Iliwekwa mnamo 25 Januari 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 "WAGR Syndrome/11p Deletion Syndrome". NORD (National Organization for Rare Disorders). Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 24 Oktoba 2020. Iliwekwa mnamo 26 Januari 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. 3.0 3.1 3.2 Cassidy, Suzanne B.; Allanson, Judith E. (2010). Management of Genetic Syndromes (kwa Kiingereza). John Wiley & Sons. uk. 897. ISBN 978-0-470-89314-2. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2021-08-27. Iliwekwa mnamo 2021-01-26.
  4. Miller RW, Fraumeni JF, Manning MD (1964). "Association of Wilms's tumour with aniridia, hemihypertrophy and other congenital malformations". N Engl J Med. 270 (18): 922–7. doi:10.1056/NEJM196404302701802. PMID 14114111.
  5. Fazzi, Elisa; Bianchi, Paolo Emilio (2016). Visual Impairments and Developmental Disorders: From diagnosis to rehabilitation (kwa Kiingereza). John Libbey Eurotext. uk. PT252. ISBN 978-2-7420-1482-8. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2021-08-27. Iliwekwa mnamo 2021-01-26.
Makala hii kuhusu mambo ya tiba bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Ugonjwa wa chembeuzi 11 kama sababu yake au mahusiano yake na mada nyingine?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.